Brainstormen met een klaag en jubelmuur

Een effectieve manier van brainstormen is de klaag en jubelmuur. Er is niets zo lekker als even lekker klagen … en daarna omzetten naar constructieve verbeterplannen. In dit blog vertel ik hoe je de werkvorm inzet én laat ik in een video zien hoe je de flip-overs maakt.

De Klaag- en Jubelmuur: Wat is het?

De Klaag- en Jubelmuur is een creatieve brainstormtechniek waarmee je deelnemers eerst ruimte geeft om te klagen over wat niet goed gaat, en daarna te vieren wat wél goed gaat. Dit helpt teams om onuitgesproken frustraties naar boven te halen, maar ook om successen zichtbaar te maken. Het resultaat? Een evenwichtige en constructieve brainstorm waarin problemen bespreekbaar worden én mensen gemotiveerd blijven om met verbeterplannen te komen.

Hoe gebruik je deze werkvorm?

Vooraf
Hang de flip-overs in de ruimte. Aan de ene kant de klaagmuur en de andere kant de jubelmuur.  Leg ruim voldoende post-its in de ruimte. Ik gebruik altijd hele goede post-its die niet tijdens het plakken naar beneden komen dwarrelen.

Opdracht
Een succesvolle brainstorm begint met een heldere opdracht. Zonder een duidelijke vraag of thema raken deelnemers vaak afgeleid of blijven ze hangen in algemene opmerkingen. Bepaal vooraf de opdracht van de brainstorm of bepaal het met de groep. Vermijd te brede vragen zoals “Hoe kunnen we verbeteren?” en kies in plaats daarvan voor specifieke vragen zoals: “Wat belemmert ons om efficiënter samen te werken?” (voor de klaagmuur) “Waar zijn we trots op als team?” (voor de jubelmuur). Tip: Schrijf de opdracht op een flip-over.

Brainstorm
In deze fase is het belangrijk dat deelnemers zonder beperkingen hun gedachten kunnen uiten. Dit zorgt voor een breed scala aan inzichten, die je later kunt structureren en analyseren. Zorg dat deelnemers zich vrij voelen om eerlijk te zijn. Maak duidelijk dat alles mag worden gezegd. Geef aan dat zowel klachten als complimenten waardevol zijn. Geef deelnemers ook de ruimte om op hun eigen tempo ideeën op te schrijven. Ik geef bij deze snelle brainstorm geen maximale tijd. Ik kijk liever naar de groep en observeer hoeveel tijd ze nodig hebben.

Sorteren
Als de eerste mensen klaar zijn met schrijven, kan je deelnemers vragen om post-its op thema te gaan sorteren. Ze lezen de opmerkingen op de post-is en gaan post-is met dezelfde opmerkingen bij elkaar hangen zodat er clusters ontstaan. Je kan hierdoor goed zien wat hoofdthema’s zijn en welke het meest genoemd zijn. Ondertussen kunnen de mensen die meer tijd nodig hebben door gaan met ideeën opschrijven. Zo hou je het tempo er in en geef je iedereen de tijd die ze nodig hebben.   

Presenteren
Laat degene die heeft gesorteerd de resultaten presenteren en bespreek de uitkomsten. Je kan aan het einde de uitkomsten samenvatten, dat helpt deelnemers de rode draad eruit te pakken. Vraag vervolgens wat opvalt. Zie je een patroon? Zijn er verrassende uitkomsten? Of is het herkenbaar? 

Vervolg
Afhankelijk van het doel van de bijeenkomst kan je met de uitkomsten een vervolgstap zetten:

• Lessen trekken: Belangrijke lessen kan je opnemen in een derde flip-over: de wall of fame.
• Acties formuleren: Laat deelnemers in duo’s nadenken over mogelijke acties die de klaagzang kan verminderen of de jubel kan versterken.
• Prioriteren: Deze acties kan je bespreken en plotten op een prioriteitenmatrix en zo bepalen met welke acties je aan de slag gaat. 

Deze werkvorm maken

Je krijgt nog meer zin om te gaan jubelen en klagen met een paar toffe flip-overs. In de video hieronder laat ik zien hoe je deze klaag- en jubelmuur maakt.